İŞEVEREN MALİYETİ - VERGİ GELİRLERİ

Vergi gelirlerinin tutarı ve bunların tasarrufuna dair fikirler edineceğimiz yazılara devam ederken emekliler için ayrılan bütçenin yetersizliğini değerlendirmeye alacağız bugün.

Bilindiği gibi bağkura en düşük ödeme tutarı 6900₺’dir.

Asgarî ücretin işverene maliyeti 24500₺ olup %5 indirim olursa 23500₺'dir.

Türkiye’de çalışan sayısı 32 milyon 263 bin olmuştur.

Türkiye'de ortalama ücret 23bin₺'dır.

23bin₺ ücret ortalamasının işveren maliyeti %5 vergi indirimiyle birlikte yıllık toplam maliyeti 416530₺'dır.

Aylık maliyet: vergisi, damgası, primi vs. dahil 11700₺ olduğuna göre;

Çalışanların maaşından her ay 377.477.100.000₺ kesintiye gidilmektedir.

Bu hesaba göre 15 milyon emekliye aylık 25.165₺ bütçe ortaya çıkmaktadır.

Diyeceksiniz SGK ve işsizlik fonuna bütçe ayrılmalı:

İşsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği, yarım çalışma ödeneği, ücret garanti fonu ödemesi ve nakdi ücret desteğiyle işçi ve işverenlerin yararlandığı fondan, son 21 yılda: 17 milyon 893 bin kişiye toplam 116 milyar lira ödeme yapıldı.

Yani deve de kulak bile değil işsizlik fonundan yararlanmak...

SGK ise apayrı bir konu onun hesabına ayrıca girmek lazım. Hatırlarsanız Vedat Bilgin’in SGK yolsuzluklarıyla ilgili açıklamaları bu konuda derinlemesine analiz gerektirmektedir.

Bunlar göz ardı edildiğinde kabaca ortaya çıkan hesabımızla aylık 377,5 milyar liralık bütçe elde edildiğini ve emeklilere asgari ücret eşdeğerinde ödeme yapılsa bile 122,5 milyar liralık bütçenin artacağı görülmektedir. İşsizlik fonunun ihtiyacı ise 21 yıllık ortalamaya bakıldığında 5,5 milyar liralık bütçeyi de çıkarttığımızda 117 milyar lira geriye kalmaktadır.

85 milyon vatandaşa sağlık bütçesi olarak bölüştürdüğümüz zaman kişibaşı aylık 1376 lira pay düştüğü görülmektedir.

Türkiye’nin ilaç ithalatı ise 5,3 milyar dolar civarında olduğuna göre 32,5₺ kur üzerinden bunun 172 milyar ₺ değerinde bir rakam olduğu görülmektedir.  Oysa Türkiye’nin sağlık için ayıracağı bütçe 1 yılda 1,4 trilyon lirayı bulacağından ithal ilaç bütçesinden geriye 1,27 trilyon lira kalacaktır.

Aralık ayında TBMM'de kabul edilen 2021 yılı bütçe görüşmeleri sürecinde Sağlık Bakanlığı, toplam çalışan sayısını 722 bin 273 olarak açıklamıştır.

Bu sayının 800 bine ulaştığını ve ortalama kişi başı maliyetin 50 bin ₺’i bulduğunu varsayalım.

Böylece bir yıllık personel maliyetinin 480.000.000.000 ₺ olduğu ortaya çıkacaktır.

Cumhurbaşkanlığı tarafından, merkezi yönetim bütçesi toplamı 2024 yılı için 11 trilyon 89 milyar 37 milyon 425 bin TL olarak teklif edilmektedir. Teklif edilen toplam miktarın yalnızca %6,6'sı (732 milyar 562 milyon 378 bin TL) Sağlık Bakanlığı için ayrılmaktadır.

Bu kaba hesaplarımızın, yetkili makamlar (Sayıştay vb.) tarafından detaylı ince hesaplarla ortaya konulması ve kamuya duyurulması gereken argümanlar içerdiği unutulmamalıdır.

Burada kabaca ortaya koyduğumuz hesaplar yanıltıcı olacaktır çünkü bir sağlık muayenesinden hasta başına düşen katkı payı veya hangi reçetelerin yüzde kaçlık bir kısmını sgk’nın karşıladığı gibi parametreler bize farklı sonuçlar doğuracaktır.

Ancak her halükârda anlaşılıyor ki SGK primleri üzerinden çok ciddi tutarlar toplanmaktadır. Ülkemiz bir vergi cennetine mi dönüşmüştür?

Hangi vergilerin hangi amaç için alınma maksadı nedir?

Bu amaçlar için neler yapılmaktadır?

Nerelere ne kadar vergi parası harcanmaktadır?

Bu ve benzeri sorular her yurttaşın gündemine taşınmadıkça ulusal bir kalkınmanın başlayacağını düşünmemek gerekir…